WHOAMI, son yıllarda dünyaya adını Netflix’in Dark dizisiyle duyurmuş senarist yönetmen Baran bo Odar’ın film dünyasına bıraktığı inanılmaz bir “hacker filmi“dir. Bilgisayar dünyasına herkesin anlayabileceği bir pencereden giriş yaparak Deep Net (Derin Ağ), social engineering (sosyal mühendislik) gibi kavramları açıklamakla beraber gizemli internetin neler sunduğunu ve neleri acımasızca aldığını gösterir. Bu sayede sadece akıl almaz bir gerilim filmi olmakla kalmaz aynı zamanda internet, hatta herhangi bir sistem konusunda güvenden mahrum bırakarak sizi düşünmeye iter.
- Film: WHOAMI
- Yönetmen: Baran bo Odar
- Senarist: Jantje Friese, Baran bo Odar
- Süre: 102 dk
- Yıl: 2014
- Tür: Suç, Dram, Gizem
- IMDB Puanı: 7.5
- Oyuncular: Tom Schilling, Elyas M’Barek, Wotan Wilke Möhring
Hiçbir sistem güvenli değildir.
MRX
Konu
Baş karakter Benjamin, toplumun “garip” ve “asosyal” adlandırdığı bir dışlanmıştır, görünmezdir. Kendisinin de belirttiği gibi bir hiç kimsedir. Bunu değiştirmek uğruna çabalarken düştüğü kötü durumu ödemek için toplum hizmeti cezası çekerken Max ile tanışır. Max, Benjamin’in olmak istediği her şeydir. Dışarıdan aynı gözükmeseler de aynı ilgiyi paylaşırlar: bilgisayar korsanlığı. Bu tanışıklıkla her şey değişir.
Max, Benjamin ve Max’in arkadaşları adrenalin bağımlısı Stephan ve paranoyak Paul bir araya gelerek CLAY ya da tam haliyle Clowns Laughing At You (Size Gülen Palyaçolar) adlı Hacker grubunu oluştururlar. Deep Net’de (Derin Ağ) yer edinebilmek için eğlenceli provokasyonlar ile hükümeti, şirketleri kışkırtır, halkın ilgisini ve desteğini kazanırlar. Benjamin sonunda bir şeyin parçası olmanın tadını çıkarırken bu değişim, hoşlandığı kız Marie’nin bile dikkatini çeker. Fakat işlerin ters gitmesi ve CLAY’in BKA‘nın (Bundeskriminalamt, Alman Federal Kriminal Polis Ofisi) ve Europol’un en çok arananlar listesine girmesiyle eğlenceli zamanların yerini ölümcül tehlike alır. Siber suç araştırmacısı Hanne Lindberg tarafından aranmaya başlanan Benjamin artık bir hiç kimse değil, dünyanın en çok aranan bilgisayar korsanlarından biridir.
Filmin yorumuna geçmeden önce birkaç kavram üzerinden geçmek en iyisi.
Hacklemek sihre benzer. İkisinin de amacı karşısındaki kişiyi kandırmaktır.
Benjamin
Hack
Türkçe karşılığı bilgisayar korsanlığıdır. Özetle, bilgisayar korsanları, standart olmayan yollarla bir bilgisayar sisteminde izinsiz bir şekilde belirli bir hedefe ulaşmak veya bir engelin üstesinden gelmek için teknik bilgilerini kullanarak o programı “kırmanın” yolunu bulurlar. Örneğin, bir bilgisayar korsanı, Facebook’un sunucusunu hacklerse birçok Facebook kullanıcısının temel bilgilerinden mesajlarına kadar bütün bilgilerini alabilir. Filmin üzerine yoğunlaştığı konu da budur. Hiçbir sistem güvenli değildir ve hacklenebilirdir. Özellikle Benjamin gibi makine kodu biliyorsanız, sadece bilgisayar değil aynı zamanda gömülü sistem adı verilen ufak işletim sistemli klima, asansör veya elektrik ağları gibi birçok farklı programı kırabilirsiniz. WHOAMI, bunu ön plana alarak aslında ne kadar güvensiz bir dünyada yaşadığımızı göz önüne sunmaktadır. Sadece bilgisayarlarımız hacklenme kabiliyetine sahip değil, aynı zamanda evimizdeki, ofisimizdeki veya okulumuzdaki her elektronik alet hacklenme olasılığı olan birer sistemdir. Bir insanın çevresindeki her şeyin birer sistem olduğunu vurgulayarak her an bilgi açığına sahip olduğumuzu göstermesi filmin bıçak geriliminin arkasındaki temel ögedir.
Zamane gençleri Windows gibi, açılmaları zaman alıyor.
Stefan
Deep Web (Derin Ağ)
İnternet, üç ayrı ağdan oluşur: Yüzey ağ (surface web), derin ağ (deep web) ve karanlık ağ (dark web). Yüzey ağda Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya platformları ve Google, Bing gibi arama motorları yer alır. Derin ağ ise medikal hasta doktor bilgileri, akademik makaleler, araştırma araçları, yasal ve hükümet dokümanları gibi önemli bilgileri kapsar. Karanlık ağ ise özel konuşmaları, kaçakçılık sitelerini, yasal olmayan ve şifreli dokümanları gibi topluma yasak olan bilgileri kapsar. WHOAMI filminde derin ağdan oldukça çok bahsedilir çünkü kırdıkları programların çoğu yukarıda listelenen hassas bilgileri içerir. Bu bilgiler Max’in dediği gibi aslında gümüş tepside sunulmaktadır çünkü her sistem kırılabilirdir. Ancak bu gümüş tepsinin keskin sonuçları vardır, filmde bu dört arkadaşın tecrübe ettiği gibi.
İnsanlar doğuştan iyiye inanmaya yatkındırlar ve kavgadan kaçınırlar.
Max
Sosyal Mühendislik
Bilgisayar sistemleri güçlendikçe ve daha güvenli hale geldikçe programları kırmanın sosyal mühendislik adlı yeni bir yolu ortaya çıkar. Sosyal mühendislik çok etkilidir çünkü bilgisayar sistemleri daha güvenli hale gelse bile değişmeyecek ve yanılgılara düşmeye devam edecek tek bir sistem vardır: İnsan. Max’in de dediği gibi insanlar belirli yüz ifadelerine ve davranışlara inanmaya yatkındırlar çünkü bu belirli davranışlara sahip bir insanda art niyet arama gereksinimi duymazlar. Bu da birçok şeyin hackera gümüş tepside sunulmasına yardımcı olur.
Bir tanım yapmak gerekirse sosyal mühendislik, bilgi güvenliği bağlamında, insanların bazı eylemleri gerçekleştirmeye veya gizli bilgileri ifşa etmeye yönelik hedef bir kişiye uyguladıkları psikolojik manipülasyondur. Bilgisayar korsanlarının en sık uyguladığı sosyal mühendislik hilesi kimlik avıdır. Kimlik avı, çoğunlukla kişileri şifrelerini veya kredi kartı numaraları gibi kişisel bilgilerini ifşa etmeye teşvik etmek için saygın şirketlerden geliyormuş gibi görünen sahte e-postalar göndermek üzerine kuruludur. Örneğin, filmde Max ve arkadaşları bir şirketin bilgisayar ağına giriş yapabilmek için şirketteki bir kadına sözde şirin yavru kedilerin bulunduğu linkli bir e-posta atarlar. Kadın o sahte linke tıkladığında aslında Max ve arkadaşlarına farkında olmadan kendi bilgisayarına erişim izni verir. Bu sayede Max ve arkadaşları kadının bilgisayarını kullanabilir ve şirketin bilgisayar ağında dolanabilirler.
Sosyal mühendislik sadece bilgisayar korsanları tarafından gerçekleştirilmez, birçok kriminal aktivitenin baş tacıdır. Sherlock dizisinde Irene Adler ve Sherlock’un birbirlerine olan davranışları buna çok iyi birer örnektir, sonunda en iyi sosyal mühendis stratejisine sahip olan kazanır.
Bazen biri için kafamızda kurduğumuz resime o kadar sıkı tutunuyoruz ki arkasındaki gerçek kişiyi görmeyi unutuyoruz.
Benjamin
Yorum
WHOAMI filminin en başarılı olduğu nokta filmin kurgusu ve anlatım biçimidir. Olaylar ve sahneler öyle iyi örtüşür ki yukarıda bahsedilen kavramlar açık tanım gerekmeksizin izleyici tarafından anlaşılır. Oldukça karmaşık duyulabilen kavramların çok güzel ve basit anlatılmış olmasının yanı sıra çok hoş hayali görsel sahnelerle desteklenmiştir. Örneğin, Derin Ağ’daki hackerların iletişim sahneleri terk edilmiş bir metro içerisinde canlanır film boyunca. Mesaj olarak göstermek yerine bu tarz bir görsel seçim yapmak filmi takip etmeyi kolaylaştırmış ve aynı zamanda daha güzel, estetik bir hale getirmiştir. Filmde birçok entrika olmasına rağmen oldukça basit anlatımı filmin takibini kolaylaştırır ancak yine de entrikalar sizi şaşırtacak kadar güzel yerleştirilmiştir noktalara. Kısacası, kurgu çok özenle birleştirilmiştir ki film güzel akar. Genel karanlık moduna ve gerici sahnelerine rağmen izleyicinin ruhunu boğmaz, eğlenceli sahnelerle güzel dengelenmiştir. Bir hackerın hayatını tüm renkleriyle sunar: dikkat artırıcı ilaçlar, hacker dünyasında yer edinme, kazançlı hackler ve derin kayıplar.
Benjamin oldukça ilginç bir karakter çünkü bilgisayar programcısı denilince hoş olmasa da akla ilk gelen tiplemedir. Asosyal, saatlerini bilgisayar başında geçiren, internet üzerindekiler dışında arkadaşa sahip olmayan ve toplum tarafından “garip” adlandırılan görünmez biridir. Filmin 2014 yapımı ve Mr. Robot öncesi olduğu düşünülünce bu tarz bir karakterin hayatının filmde ön planda olması oldukça alışılmadık. Fakat karakterin anlatım biçimi o kadar başarılıdır ki gerçek hayatta insanların garipsediği bu karakter, izleyicinin sempatisini ve empatisini kazanır. Kanımca filmi başarılı yapan noktalardan birisi de bu, garipsenen bir karakteri oldukça sevilir ve anlaşılır kılması.
Sonuç
Son olarak değinmek istediğim nokta bu filmin nispeten radar altında kalmış olmasına rağmen film dünyasında bıraktığı izler. Bu filmden bir yıl sonra çıkan Mr. Robot dizisi az da olsa bu filmden etkilenmiş olsa gerek ki oldukça fazla benzer izler görülmektedir. Ayrıca dünyayı sarsan İspanyol Netflix dizisi La Casa de Papel bu filmden alıntılara sahiptir. Kırmızı tulumlar, benzer maskeler ve zenginden alıp fakire dağıtmak adlı Robin Hood hilesi.
Bir filmin izlerini başka filmlerde özellikle dünyaca ünlü film ve dizilerde görüyorsanız bilin ki o filmin anlatacağı çok şey vardır. Bu film üzerine oldukça uzun konuşabilirsiniz, filmden çok şey vermemek için detaylara girmek istemiyorum fakat diyeceğim o ki bir film sevdalısı için filmdeki detaylar oldukça hoş ve akıllıca. Filmin selam verdiği birçok film var. Eğer teknoloji ve bilgisayar konuları ilginizi çekmiyorsa bile Alman film dünyasının tadına bakmak, Baran bo Odar‘dan bir yapıt daha izlemek ve güzel bir gerilim yaşamak istiyorsanız bu filmle doğru adrestesiniz, sakın kaçırmayın derim!
“WHOAMI Film İncelemesi ve Yorumu” başlıklı yazımızın sonuna geldik. Bizleri Instagram ve Twitter hesaplarımız üzerinden takip edebilirsiniz. Diğer içeriklerimize de göz atmayı unutmayın!
