”Totonero Skandalı” nedir? İtalya Serie A liginde şike mi yapıldı? Şike olaylarında kaç kişi tutuklandı ve futboldan men edildi? 1980 Totonero Skandalı yazımızda dünya futbolunda, hem de büyük bir lig olan İtalya Serie A‘da yaşanan sistemli bir dizi şike olayını inceleyeceğiz. İtalyan kültüründe işinizi görmek için para vermeniz o kadar da hor görülen bir durum değil. Zira ülkede sadece bahis değil, devlet içinde de ‘para ile iş görme kültürü‘ günümüzde de hala sürmekte.
Totocalcio – Totonero
1946‘dan beri İtalya’da futbola bahis oynamanın iki yolu var. Totocalcio, taraftarların para kazanmak için bir düzine kadar maçın sonucunu başarılı bir şekilde tahmin etmeleri gereken yasal, devlet tarafından işletilen bir havuzdur. 1990‘ların sonlarına kadar, daha az sayıda maça veya tek maça veya hangi takımın Serie A‘yı kazanacağı gibi şampiyonaların sonuçlarına bahis yapmak isteyen taraftarlar, Totonero’ya veya yasa dışı bahislere başvurmak zorunda kaldı. Totocalcio‘nun çok sayıda maç olması nedeniyle manipüle edilmesi neredeyse imkansızdı, ancak maçlarda şike girişimleri İtalyan futbol tarihinin normal bir özelliği olmuştur.
Totonero Üzerinde Küçük Oyunlar
Bütün olay, birkaç Lazio oyuncusunun düzenli olarak yemek yediği Trinca‘nın restoranında başladı. Trinca’nın restoranı Lazio oyuncularının uğradığı bir yerdi. Bazı uluslararası oyuncular da dahil olmak üzere Lazio’nun bazı oyuncuları, bir ücret karşılığında maçları düzeltmeyi kabul etti. Carlos Petrini, paylaştırılması gereken paranın, kanunun üstünde olmanın getirdiği güç hissinden daha az cazip olduğunu itiraf etti.
Birkaç Başarısız Girişim
Lazio ile Palermo arasında 1979’un sonlarında yapılan bir hazırlık maçı düzeltmeye yönelik ilk girişim, Lazio oyuncuları uçak uçuşlarını kaçırdıkları için başarısız oldu. İkinci deneme, Palermo ile Taranto maçında oldu. Beraberliğe anlaşılan maçta, ikinci yarıda penaltı yaptırmak için elinden gelen her şeyi yapmış olsa da deplasmanda galibiyetle sonuçlandı. Avellino ve Perugia arasındaki bir maç sırasında meydana gelen üçüncü denemede Cruciano ve Trinca 3.000 £ kazandı, ancak ikili sorunlar yaşamaya devam etti. Bazı bahisçiler bahislerini kabul etmeyi reddettiler, bir Lazio oyuncusu olan Montesi katılmayı reddetti ve bazı maçlarda büyük miktarda paralar kaybettiler. Bir Milan-Lazio maçı planlandığı gibi sonuçlanmadığında, ikili Lazio oyuncularının onları aldattığına ikna oldu.
Kırılma Noktası
Şubat 1980’de Bologna’nın oyuncularından Guiseppe Savoldi, Avellino’ya karşı berabere bitmesi gereken bir maçta galibiyet golünü attığında, önemli bir kriz noktasına ulaştı. Cruciano ve Trinca’nın daha fazla maça şike karıştırmak için yeterli parası yoktu ve bahisçilere çok fazla borçları vardı. Dahası, oyunculara yazılan paraya çevrilmiş çekler de dahil olmak üzere birçok suçlayıcı kanıt bırakmışlardı.
Trinca ve Cruciano’nun aileleri borçlu oldukları para nedeniyle tehditler almaya başladı ve Cruciano’nun babası Ferruccio, sebze kamyonlarından birinin ateşe verilmesi üzerine yetkililere gitmeye karar verdi. Bu arada, Massimo Cruciano ve Trinca, bir Roma gazetesinde olup bitenleri duyurmaya karar veren bir avukat tuttu ve İtalyan Federasyon Başkanı Artemio Franchi’yi, eğer kesin bir şey yapılmadığı takdirde müşterilerinin polise gidecekleri konusunda uyardı. Oyuncular müşterilerine bir milyar İtalyan Lirasından fazlaya mal olmuştu.
Açığa Çıkma
Şantaj girişimi başarısız oldu ve Cruciano ve Trinca Mart 1980’in ilk gününde açığa çıktı. Dolandırıcılık açıkça işlenmişti, ancak şike yapanların dolandırıldığı gerçeğine mahkemelerin sempati duyması pek olası değildi.
Yine de 23 Mart’ta İtalya’nın dört bir yanındaki maçların ilk yarısında 11 futbolcu ve kulüp görevlisi tutuklandı. Polis, şüphelilerin mazeretleri üzerinde işbirliği yapmalarını önlemek için bu koordineli taktiği kullandı. Milano’nun soyunma odasının girişi kapatıldı, böylece iki oyuncu ve kulüp başkanı tutuklandı.
Verilen Cezalar
1980 Totonero skandalı üst liglerde tanınan kişilere de cezalar yağdırmıştı. Toplamda 2’si menajer 20’si futbolcu olmak üzere 22 kişi değişen sürelerle futboldan uzaklaştırıldı. Milan başkanı Colombo ömür boyu futboldan men edildi. 1970 Dünya Kupası’nda İtalya’da rol alan Milano’nun kalecisi Ricky Albertosi, dört yıllığına men edildi. Şikede küçük bir rol oynayan Paolo Rossi, 1982 Dünya Kupası’nda oynamasına izin vermek için süresi ikiye indirilen üç yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ayrıca Milan ve Lazio, Serie B’ye düşürüldü ve çeşitli kulüplerden 25 puan düşüldü.
İki yıl boyunca İtalya futbolundan uzak kalan Paolo Rossi, 1982 Dünya Kupası’nda en çok gol atan oyuncu oldu. İtalya ise kupayı kazanan takım oldu.
“1980 Totonero Skandalı” yazımızın sonuna geldik. Bizleri Instagram ve Twitter hesaplarımız üzerinden takip edebilirsiniz. Diğer içeriklerimize de göz atmayı unutmayın!