Akıllı Kent kavramı bünyesinde bir çok uygulama, sorumluluk ve işbirliğini barındırmaktadır. Akıllı kent kavramının hayata geçirilebilmesi için altyapı, insan ve bilginin etkili ve koordineli iş birliği ile mümkün olduğunu kabul etmek gerekir. Akıllı kent kavramı ile asıl hedeflenen ulaştırma ve enerji gibi kentsel altyapıların insan müdahalesine ihtiyaç duyulmadan kendi kendine yönetilmesini sağlayarak yaşam standartlarını yükseltmektir. Akıllı Kentler kısaca nedir inceleyelim.
Akıllı Kent Nedir?
Akıllı kent, bilişim teknolojilerinden güvenli bir şekilde faydalanılarak kent varlıklarının ve kaynaklarının entegre edilmesini ifade eden bir kentsel gelişim vizyonudur.
(Uçar, Şemsit ve Negiz. 2017: 1786)
Akıllı kent kavramına ilişkin kabul görmüş tanımlar olmasına rağmen net olarak dünyada kabul gören bir tanımı bulunmamaktadır. Bu yüzden kavramla ilgili çeşitli tanımlar yapmak mümkündür. Akıllı kent modern bir alt yapısı olan, hizmetlere kolay erişilebilen, kentin doğal kaynaklarının etkin olarak yönetilebildiği, yüksek yaşam standardı sağlayabilen, yeniliklere ve gelişime açık sürdürülebilir kentler akıllı kent olarak tanımlanabilir (Kabakçı, 2008: 209).
Akıllı Kentler Neden Ortaya Çıkmıştır?
Günümüzde kentler hızlı kentleşmeden dolayı yoğun göç alan ve kalabalık nüfusun biriktiği yaşam mekanları haline gelmiştir (Uçar, Şemsit, Negiz. 2017: 1786). Nüfusun hızla artması, sanayileşme ve hizmet sektörünün yükselişi sağlıksız ve çarpık bir kentleşmenin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yüzden Akıllı Kent uygulamaları ortaya çıkmış kentsel yaşam kalitesi, düzenlemesi ve tasarrufu ile ilgili adımlar atılmıştır. Bu anlamda akıllı kent uygulamalarının devreye girmesi ile istenilen verimlilikte kentlerin çeşitli hizmet alanlarında tasarruf ve sürdürülebilir yaşam standartlarına ulaşılabileceği söylenebilir (Uçar, Şemsit, Negiz. 2017: 1786).
Akıllı Kent Bileşenleri Nelerdir?
Bir kentin, akıllı kent olarak gösterilmesi için bileşenlerinin sürdürülebilir, bilgi iletişim teknolojilerine uyumu ve akıllı tasarım fikri içerisinde oluşturulması gerekmektedir. Bunun için ise altı ana eksen belirlenmiştir (European Parliament, 2014: 17-18):
- Akıllı Ekonomi
- Akıllı Hareketlilik
- Akıllı Yönetişim
- Akıllı Çevre
- Akıllı Yaşam
- Akıllı Vatandaş
Akıllı Kentin Türkiye’de Başladığı Yer ve İstanbul Örnekleri:
Türkiye’de akıllı kentlere geçiş süreci, 2000’li yıllardan itibaren gerek kalkınma planları ve programlarında, gerekse farklı politika ve strateji belgelerinde yer alan hedeflerle görülmektedir. Bunlar içinde öne çıkanlar:
- 10. Kalkınma Planı
- Yıllık Programlar ve konuyla ilgili strateji belgelerinden olan Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları
- 2003-2023 Strateji Belgesi-Vizyon 2023
- Bilgi Toplumu Stratejisi
- Eylem Planları
Türkiye’de ilk akıllı kent uygulamaları, 2000’li yıllarda Yalova’da “Bilişim Vadisi Projesi” olarak adlandırılan bir eko-tech yerleşim yerinin kurulması ile başlamıştır. Bilişim temelli akıllı kent projeleri daha sonra Ankara, Kocaeli, Bursa, Eskişehir gibi kentler ile devam etmiştir. Ayrıca Türkiye de akıllı kent uygulama alanlarından birisi e-devlet özelde de e-belediye projeleridir (Bilici, Babahanoğlu. 2018: 132).
Bununla birlikte; Türkiye’de akıllı kent projelerinde uygulamalar konusunda İstanbul en üst sıradadır. İstanbul’un; Fatih, Kadıköy ve Beyoğlu gibi ilçelerinde Akıllı kent projeleri yürütülmektedir.İstanbul’da başarıyla uygulanan akıllı kent uygulamalarına örnekler: Akıllı sayaçlar, EU Smart Space, Fatih Spor Kompleksi, İBB trafik kontrol merkezi, İspark akıllı park ücretlendirme ve otomatik parklar, İstanbul Kart, İsbak ve Dijital kütüphane uygulamaları.
Sonuç:
Akıllı kent, yaşamın sanayi ve vatandaşlar ile işbirliği içerisinde yenilikçi uygulamalarla sürdürülebilir hale getirilmesini hedefliyor. Türkiye’de ise akıllı kent çalışmalarının proje temelli kişisel çalışmalar olduğu, elektronik gelişimle başlayan uygulamaların yerelde denemesinin yapıldığı görülmektedir. Sonuç olarak Akıllı kent bireyin yaşamını;
- kent sistemlerinin ulaşım ve enerji alanında verimliliğini arttırarak,
- hava ve gürültü kirliliğini azaltarak,
- vatandaşa sunulan hizmetin kalitesini ve kentlerin rekabet gücünü arttırarak kolaylaştırmaktadır.
Akıllı Kentler – Kaynakça:
- Bilici, Z. Babahanolu V. (2018), “Akıllı Kent Uygulamaları ve Konya Örneği”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9 (2): 124-139.
- EUROPEAN PARLIAMENT, Mapping Smart Cities in the EU, 2014, http://www.europarl.europa.eu/RegDat a/etudes/etudes/join/2014/507480/IPO LITRE_ET(2014)507480_EN.pdf
- LANGE, Michiel de (2013). The Smart City You Love to Hate: Exploring the Role of Affect in Hybrid Urbanism, Utrecht University: Media and Culture Studies, Amsterdam, Netherlands, 2013
- ISO/IEC JTC 1 Information Technology (2015), “Smart Cities Preliminary Report 2014”, ISO, Switzerland
- Uçar, A. Şemsit, S. ve Negiz, N. (2017), “Avrupa Birliği Akıllı Kent Uygulamaları ve Türkiye’deki Yansımaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (15): 1785-1798.
Diğer içeriklerimize göz atmak için buraya tıklayın. Ayrıca, bizi Instagram ve Twitter üzerinden takip etmeyi unutmayın. Herkese sağlıklı günler!
